اجراي برنامههاي مختلف فرهنگي،هنري و ادبي ميتواند باعث ايجاد فضايي پويا شود، فضايي كه در آن شاعران و نويسندگان در تعامل با يكديگر و شناخت محيط اجتماعي و فرهنگي خود به آفرينش اثر و كار خلاقانه دست بزنند. پرگوياست كه طي ساليان گذشته اتفاق خاصي در حوزه ادبيات كردي نيفتاده است. اتفاقي كه بتواند اين روند روزمره و فرسوده را به وادي ديگري سوق دهد، گويي اين همه سال ذهن مولفان و آفرينندگان آثار ادبي تنها معطوف به خود و اتاق خود بوده است و هرگز تلاش براي برون رفت از وضعيت تاسف بار خود براي گذار به جهان فراتر و واقعيتر كه همانا ديدن رويدادها در وراي شكل ظاهريشان است، نكردهاند. با نگاهي گذرا به بزرگان ادبيات جهان درمييابيم كه دريچه نگاه آنان به جهان فراغتر و نوع روايتشان از رويدادها انساني ،افسونگر و خردمندانهتر بوده است، مسايلي كه اگر نگويم به صورت صددرصد اما تا حدود زيادي غياب آن در آثار به رشته تحرير درآمده ما، خودنمايي ميكند. »جهان هر لحظه در حال تغيير است«اين شعاري است كه در طول شبانه روز بارها و بارها در رسانههاي ديداري و شنيداري آن را شنيده و ديدهايم؛ اما گويي اين شعار شامل حال ما نميشود و ما در جهاني مجزا و جزيرهاي دورافتاده زندگي ميكنيم؛ چرا كه اگر اين گفته درست باشد ، كه هست، نتوانستهايم حداقل در حوزه ادبيات به آن جامه عمل بپوشانيم. گويي زمان تغييري نكرده و ما همان انسانهاي شاعر و نويسنده با غناي احساسي بالا باقي ماندهايم و اعتقاد خود را به سحر و افسون كلمه كه ميتواند منشا ايجاد تغيير ودگرگوني در محيط زندگي و جهان پيرامونمان باشد را از دست دادهآيم. انجمن ادبي»محوي« سقز 25 ام آبانماه با دعوت برخي از شاعران مناطق كردنشين شب شعري برگزار كرد كه حدود 25 نفر به شعرخواني پرداختند. شب شعري كه در آن همه نوع شعري در هر قالبي قرائت شد. گويي همه اشعار قرائت شده در يك فضا و خط سير بودند، هيچ شعري نبود كه براي لحظهاي به حضار فرمان سكوت دهد، از جا بلند كند و دوباره بر صندليهاي زرشكي رنگ آمفي تئاتر كتابخانهي عمومي سقز بنشاند. بعد غم انگيز و تراژيك داستان آنجا بيشتر هويدا شد كه همه براي هم كف ميزدند و اين كف زدنها نشان از رضايتي بود كه از سالهاي دور در دل و ذهن مخاطبان به يك شكل لانه كرده بود. كسي به هيچ شعري حتي در حاشيه مراسم واكنشي نقد گونه نشان نداد و حتي وقتي نگارنده اين سطور در شب همان مراسم پيشنهادي مبني بر برگزاري يك جلسه نقد و بررسي آثار قرائت شده ارايه داد با واكنش سرد و بي ميلي حضار روبه رو شد، گويي كسي تمايلي به ديدن خود از دريچه نقد نداشت. چگونگي انتخاب و دعوت از شاعران مناطق مختلف سوال ديگري است كه به ذهن متبادر ميشود. اينكه به جاي 25 نفر 10 نفر شعر بخوانند و ميشد شاعران ديگري را كه سالهاست در عرصه ادبيات حضور جديتري دارند را دعوت كرد تاحداقل چند صداي متفاوت و مخالف نيز شنيده شود. با اين اوصاف و علي رغم تمامي كاستيها برگزاري چنين مراسم و برنامههايي كماكان ميتواند به پويايي فضا كمك كند و ضربان قالب شعر را كه گويي به شماره افتاده است را تا ايستگاه بعدي زنده نگه دارد. »ناصر يزداني« شاعر مدعو در اين مراسم بودن مراسم وبرنامههايي از اين دست را بهتر از نبودن آن عنوان كرد و گفت: حداقل حسن چنين برنامههايي گرد هم آمدن شاعران به دور يكديگر و شنيدن آثار خلاقانه شاعران ديگر مناطق و شهرهاست. وي سطح آثار قرائت شده را متوسط به بالا ذكر كرد و گفت: متاسفانه يكي از آسيبهاي جدي اين آثار اين است كه از لحاظ فرم و ساختار به هم شبيهاند. يزداني با بيان اينكه شاعران بايد ميزان شناخت خود را از محيط و فضاي اجتماعي بالا ببرند، افزود: شعري كه محصول تجربه و زندگي زيست شده شاعر باشد ماندگارتر و هنري تر خواهد بود. يكي از حضار كه نخواست نامش فاش شود گفت: برنامههايي از اين دست كه به فاصله هر چند ماه يكبار برگزار ميشود تاثيري در بهبود وضعيت فرهنگي ادبيات كردي در كردستان ايران نخواهد داشت. وي با بيان اينكه پاي ثابت برگزاري برنامههايي از اين دست است، گفت؛ متاسفانه كساني كه در اينجا شعرخواني كردند چهرههايي هستند كه هميشه در مراسمهاي گوناگون تكرار ميشوند واين از ارزش و سطح برنامهها ميكاهد. وي تلاشهاي انجمن محوي سقز را ارزشمند عنوان كرد و گفت: برگزار كنندگان بايد در انتخاب اشعار و شا عران وسواس و دقت بيشتري به خرج ميدادند. وي افزود:متاسفانه فضايي يكنواخت و تك ساحتي بر بيشتر آثار اين مراسم سايه افكنده بود كه دلالت بر نوعي تكرار و عدم شناخت شاعران از فضاي ادبيات امروز و جهان و ايران دارد. مسئول انجمن ادبي »محوي«نيز با بيان اينكه فعاليت اين انجمن از 25 اسفند سال گذشته آغاز شده است، گفت: از سال گذشته تاكنون چهار برنامه شامل سه شب شعر و يك برنامه سعدي شناسي برگزار شده است. »ههژان باباميري« گفت: در طول هفته برنامههاي متعدد و ويژهاي نظير تئوري موسيقي وتاريخ موسيقي كردي، نقد وبررسي ادب كردي، ادبيات داستاني، شعر وتئوري شعر و ادبيات فولكلور اجرا ميشود و منتخب كارها يكشنبهها در انجمن قرائت ميشود. وي با بيان اينكه هم اكنون انجمن محوي داراي 70 نفر عضو، است گفت: اين انجمن زير چتر كتابخانههاي عمومي فعاليت ميكند. باباميري از عدم همكاري اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان سقز انتقاد كرد و گفت: قرار بر اين بود كه ارشاد اسلامي سالن براي برگزاري اين شب شعر در اختيار انجمن قرار دهد كه متاسفانه اجرايي نشد. وي با بيان اينكه در آغاز فعاليت انجمن محوي ،كتابخانههاي عمومي قول مساعد براي برگزاري مراسم و برنامههاي مختلف را داد افزود: 12 برنامه با طرح توجيهي آنها فرستاده شده كه متاسفانه تا كنون در اين خصوص اقدامي عملي صورت نگرفته است. وي افزود: اگر همكاريهاي لازم در حوزه تخصيص اعتبارت صورت بگيرد اين انجمن در طول سال ميتواند چندين برنامه تاثيرگذار برگزار كند. با اين همه چشم به زايشي دوباره دوختهايم؛ زايشي كه تنها با كلمه امكان وقوع آن ممكن است، و شعر بالاترين امكان و جرات نگريستن به جهان از دريچهاي ديگر است. و شاعران ما بايد تجربه كنند، لمس كنند، چگونه نگاه كردن را بياموزند و با كلمات جادو كنند ذهن به خواب رفته مخاطب را. و ياد بگيرند بيرون آوردن خرگوشي از كلاه و راز و رمز افسونگري با كلمه را كه عاليترين موهبت و اختراع بشر است.
منبع : هفته نامه ی سیروان . شماره ی ۷۰۲ - سال چهارم |